Co można jeść w raku trzustki? [Porada eksperta]

2013-04-08 12:47

Sprawa dotyczy mojego męża. Nowotwór został zdiagnozowany, męża operowano, ale operacja nie powiodła się - nie usunięto guza.

Porada fizjologa żywienia
Autor: Getty Images

Dieta powinna oszczędzać chory narząd, powinna być lekkostrawna, dostarczać niewiele błonnika i tłuszczu. W stanach ostrego bólu chory nie powinien nic jeść. Po jego ustąpieniu stosuje się dietę płynną. Najpierw gorzką lub lekko osłodzoną herbatę lub przegotowaną wodę z dodatkiem cukru i soku z cytryny albo płynną część kompotu z jabłek, a następnie kleiki na zmianę z rozcieńczonymi sokami owocowymi lub warzywnymi, kisiele i galaretki na żelatynie, sucharki lub czerstwe pszenne pieczywo. Aby złagodzić pragnienie można też podawać napary z ziół oraz niegazowane wody mineralne. Stopniowo, w miarę poprawy samopoczucia chorego, dietę rozszerza się podając: owoce, gotowane jarzyny i tłuszcze - najpierw niewielkie ilości mleka, a następnie masła. Posiłki podaje się 5-6 razy dziennie, w niewielkich jednorazowych porcjach, aby nie przepełniać żołądka, gdyż w stanach w których stosuje się typową dietę ścisłą płynną często występują skłonności do mdłości i wymiotów. Dieta kleikowa zapewnia organizmowi niezbędną ilość płynów i węglowodanów, poza tym różni się jednak znacznie od diety normalnej i dlatego nie powinna być stosowana dłużej niż przez 24-48 godziny. Dzień pierwszy I śniadanie: słodzona herbata lub woda z cukrem i sokiem z cytryny II śniadanie: płynna część kompotu z jabłek, rozmoczony sucharek Obiad: kleik z płatków owsianych, napar z rumianku Podwieczorek: galaretka malinowa, sucharek, herbata Kolacja: kleik ryżowy, napar z dziurawca Woda z sokiem cytrynowym Weź na 1 porcję: 1 szklankę przegotowanej wody, 1/2 cytryny, 1 łyżeczkę cukru Cytrynę dokładnie umyć w ciepłej wodzie, przeciąć na pół i wycisnąć sok z jednej połówki Sok przelać do szklanki z przegotowaną, letnią wodą. Dodać łyżeczkę cukru i wymieszać. Kompot (z jabłek) z sucharkiem Weź na 1 porcję: 2 jabła (najlepiej renety lub antonówki), 1 łyżkę cukru, 2 szklanki wody, 1 sucharka lub 2 biszkopty Jabłka umyć, obrać, pokroić na ćwiartki, usunąć gniazda nasienne, a następnie zalać wodą. Dodać cukier i ugotować. Po ugotowaniu jabłka odcedzić na sitku, a do płynu dodać rozłamanego sucharka. Można też sucharka maczać przed każdym kęsem i kiedy namoknie spożyć popijając płynem. Kleik z płatków owsianych Weź na 1 porcję: 1/2 szklanki (50 g) płatków owsianych, 4 szklanki wody, sól Płatki wsypać do naczynia z zimną wodą, dobrze zamieszać i doprowadzić do zagotowania. Następnie zmniejszyć ogień i postawić rondelek na ochronnej metalowej płytce. Ciągle mieszając gotować jeszcze przez około 45 minut. Ugotowany kleik przetrzeć przez sitko i przyprawić do smaku solą lub cukrem. Galaretka malinowa Weź na 1 porcję: 3 łyżki (30-45 ml) syropu malinowego, 3/4 szklanki (150 ml) wody, 1/2 łyżeczki (2 g) żelatyny W 3-4 łyżkach zimnej wody rozpuścić żelatynę i wlać do pozostałej przegotowanej wody. Dodać sok malinowy. Wymieszać i zostawić do przestudzenia. Gdy galaretka zacznie tężeć jest już gotowa do spożycia. Kleik z ryżu Weź na 1 porcję: 3 pełne łyżki (50 g) ryżu, 3 szklanki wody, sól do smaku Ryż przebrać, opłukać, osączyć, wsypać do zimnej wody. Gotować na wolnym ogniu co najmniej przez 2 godziny, najlepiej stawiając rondel z ryżem na metalowej płytce ochronnej. W trakcie gotowania ryż trzeba kilkakrotnie przemieszać. Ugotowany kleik należy przecedzić i przyprawić solą do smaku. Można też dodać odrobinę cukru. Napar z dziurawca lub rumianku Weź na 1 porcję: 1 pełną łyżkę suchego ziela dziurawca lub rumianku, 1 szklankę wody, ewentualnie 1/2 łyżeczki cukru Pełną łyżkę ziół zalać szklanką wrzątku, pozostawić na 15-20 minut do naciągnięcia i przecedzić przez sitko. Przelać pozostałość wrzątkiem uzupełniając szklankę do pełna. Dzień drugi I śniadanie:kleik z kaszy jęczmiennej, herbata z mlekiem II śniadanie: kisiel mleczny, sucharek Obiad: gotowane ziemniaki, rozgotowana i przetarta marchewka, napar z rumianku Podwieczorek: przetarty kompot z jabłek, biszkopty Kolacja: słodka bułka, twarożek waniliowy, napar z melisy Kleik z kaszy jęczmiennej Weź na 1 porcję: 2-3 łyżki (ok. 50 g) kaszy jęczmiennej, 5 szklanek wody, sól Kaszę przebrać, umyć, osączyć, wsypać do rondla z zimną wodą. Gotować przez około 2,5 godziny (a nawet do 3 godzin) na wolnym ogniu, mieszając od czasu do czasu. Najlepiej rondel z kaszą ustawić na metalowej płytce ochronnej. Ugotowany kleik przecedzić i przyprawić do smaku solą lub cukrem. Podawać na ciepło bezpośrednio po przyrządzeniu. Gotowane ziemniaki Weź na 1 porcję: 2-3 średnio duże ziemniaki, 1/2 łyżeczki masła, sól, woda Ziemniaki obrać, starannie umyć, zalać osoloną wodą i ugotować. Kiedy będą już miękkie odlać wodę, dodać masło i dokładnie rozgnieść pałką lub tłuczkiem do ziemniaków. Gotowana marchewka Weź na 1 porcję: 1 lub 2 marchewki (ok. 80 g), 1 szklankę wody, 1/2 łyżeczki masła, sól Marchewkę umyć, oskrobać, starannie wypłukać, zetrzeć na tarce o grubych otworach, zalać lekko osoloną wodą i ugotować do miękkości (czas gotowania około 30 minut). Pod koniec gotowania zdjąć z ognia, dodać masło, zamieszać i przetrzeć przez sitko. Twarożek waniliowy Weź na 1 porcję: kawałek (ok. 50 g) chudego twarogu i 3 łyżki mleka lub 1/2 kubka chudego serka homogenizowanego, 1 łyżeczkę cukru pudru, odrobinę cukru waniliowego Do rozkruszonego twarogu dodać mleko i cukier .Wszystko starannie rozetrzeć. Pod koniec dodać do smaku cukier waniliowy. Do chudego serka homogenizowanego dodać cukier i wanilię. Wymieszać i rozetrzeć. Kompot z jabłek przecierany Weź na 1 porcję: 2 jabła (najlepiej renety lub antonówki), 1 łyżkę cukru, 1-2 szklanki wody Jabłka umyć, obrać, pokrajać na ćwiartki, wykroić gniazda nasienne, zalać wodą i rozgo-tować. Pod koniec gotowania dodać cukier. Gdy jabłka będą już zupełnie miękkie zdjąć z ognia i przetrzeć przez sitko. W razie potrzeby przecier uzupełnić przegotowaną i osłodzoną wodą tak, aby nie był zbyt gęsty. Kisiel mleczny Weź na 1 porcję: 3/4 szklanki (150ml) mleka, 1/2-1 (w zależności od upodobań) łyżkę mąki ziemniaczanej, 1 łyżeczkę cukru Mąkę starannie rozmącić z 1/4 szklanki zimnego mleka. Pozostałe mleko zagotować. Do wrzącego mleka dodać cukier i przygotowaną zawiesinę. mieszając ugotować kisiel. Napar z melisy Weź na 1 porcję: 1 torebkę herbaty ziołowej z melisy, 1 szklankę wrzątku, 1 łyżeczkę cukru Torebkę herbaty ziołowej włożyć do szklanki z wrzątkiem, odczekać 20 minut, wyjąć, odcisnąć do szklanki resztę płynu z torebki, dodać cukier, zamieszać i wypić. Kleiki Kleiki podaje się jedynie podczas zaostrzeń przewlekłych stanów zapalnych dróg żólciowych lub trzustki, najczęściej jednak po wystąpieniu napadu kolki wątrobowej. W drugim dniu diety kleikowej wzbogaca się kleik dodatkiem mleka słodkiego w ilości 1/4 szklanki na porcję (czyli na 1 posiłek), dochodząc do pełnej szklanki na porcję kleiku podczas ostatniego posiłku. Mleko powinno być świeżo przegotowane i dodawane do już gotowego kleiku. Dodatkowo jeden raz w dru-gim dniu diety kleikowej można zastosować do przyrządzenia kleiku wywar z warzyw (marchew, pietruszka, seler = 100 g) Także wywar z warzyw dodaje się do już przygotowanego i przyrządzonego kleiku. Działanie kleiku na przewód pokarmowy zależy od rodzaju kaszy. Kleik jęczmienny działa obojętnie, a w niektórych przypadkach nawet lekko wzdymająco. Kleik ryżowy działa zapierająco, natomiast kleik z płatków owsianych ma działanie rozwalniające. Kleik z kaszy mannej nie wywiera zbyt dużego wpływu na czynność ruchową przewodu pokarmowego. Kaszę jęczmienną i ryż należy najpierw opłukać w zimnej wodzie. Następnie zalać także zimną wodą, przyjmując 10-15 krotną objętość wody w stosunku do objętości kaszy. Płatków owsianych i kaszy manny nie należy płukać. Na 1 porcję kleju (około 400-500 ml) bierze się 40-50 g kaszy. W miarę wygotowywania wodę należy uzupełnić do pożądanej objętości. Wszystkie kleiki, tak jak i inne posiłki omówione w tej książeczce, powinny być przygotowywane jednorazowo i podawane zaraz po przyrządzeniu. Nie powinno się ich odgrzewać, odstawiać i znowu podgrzewać Produkty do ich przyrządzania także powinny być świeże. Kleik mieszany Weź na 1 porcję: 1/2 szklanki ryżu, płatków owsianych, kaszy manny lub kaszy jęczmiennej, 4 szklanki wody, sól Kaszę zalać gorącą wodą i gotować pod przykryciem około 1,5 godziny (płatki owsiane 20 minut). Rozgotowaną kaszę przetrzeć przez sitko i posolić do smaku. W późniejszym okresie choroby (po ustąpieniu ataku bólu) można też dodać masło. Kleik z kaszy manny Weź na 1 porcję: 2,5 łyżki (50 g) kaszy manny (grysiku), 2 szklanki wody, sól Grysik wsypać do kubeczka i rozmieszać z dodatkiem 1/2 szklanki zimnej wody. Przygotowaną w ten sposób kaszkę wlać do rondelka z wrzącą wodą i mieszając doprowadzić do ponownego wrzenia. Gotować na wolnym ogniu ustawiając rondelek na metalowej płytce ochronnej Od czasu do czasu dobrze mieszać. Po 20, a nawet 30 minutach gotowania zdjąć z ognia i przecedzić kleik przez gęste sitko. Przyprawić do smaku solą i cukrem. Wywar z warzyw Weź na 1 porcję: 1 marchewka, 1/2 pietruszki, kawałeczek selera, woda, sól Warzywa oczyścić, umyć, rozdrobnić. i zalać osoloną wodą tak, by w całości były przykryte. Gotować, aż będą zupełnie miękkie. Wtedy wywar odcedzić i dodać do gotowego kleiku w ilości 1/4 - 1/2 szklanki na porcję. Sucharki w mleku Weź na 1 porcję: 1,5 szklanki (300 ml) mleka, 1 bułka pszenna lub 2 sucharki (około 40 g) Pieczywo rozdrobnić i zalać ciepłym, przegotowanym mlekiem. Sucharki zalać ciepłym mlekiem i pozostawić do całkowitego nasiąknięcia i rozmoczenia. Osolić do smaku.

Pamiętaj, że odpowiedź naszego eksperta ma charakter informacyjny i nie zastąpi wizyty u lekarza.

Iza Czajka

Autorka książki "Dieta w wielkim mieście", miłośniczka biegów i maratonów.

Inne porady tego eksperta

Co wiesz o trzustce

Pytanie 1 z 10
Słowo „pancreas”, czyli trzustka wywodzi się z greckiego i oznacza: