Po trzydziestce nie jest za późno na CIĄŻĘ

Nasłuchałaś się niepokojących rzeczy o “późnym” macierzyństwie? Czas oddzielić mity od faktów i rozwiać obawy związane z ciążą i porodem po 30 roku życia. Podpowiadamy, co robić, byś nie musiała drżeć o zdrowie swoje i rozwijającego się w twoim brzuchu płodu.

Trzydzieści lat to dobry wiek na rodzenie dzieci. Kobieta jest na tyle młoda, że ciąża nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań, a jej decyzja o macierzyństwie jest przemyślana. Zagrożenie komplikacjami zwiększa się po 35. roku życia i nie zależy od tego, czy kobieta już rodziła czy nie. Ale sam wiek nie kwalifikuje przyszłej mamy do grupy wysokiego ryzyka. Wiele zależy od trybu życia, ogólnego stanu zdrowia, indywidualnych predyspozycji. Dbaj więc o siebie, odwiedzaj lekarza i ciesz się myślą o upragnionym dziecku.

Ciąża po 30 rż. - najważniejszy jest plan

Zanim kobieta zorientuje się, że jest w ciąży, zwykle mija kilka tygodni, a nim trafi do ginekologa - 2, 3 miesiące. To za długo, ponieważ już w pierwszych tygodniach ciąży kształtują się narządy dziecka, a w tym czasie w organizmie matki może wydarzyć się coś, co zakłóci rozwój płodu. Większości sytuacji można jednak zapobiec, przygotowując się do ciąży odpowiednio wcześnie.

Ciąża po 30 rż. - co najmniej 3 miesiące przed poczęciem

Zacznij przyjmować kwas foliowy. Jest niezbędny, by układ nerwowy dziecka rozwijał się prawidłowo, bierze udział w tworzeniu czerwonych krwinek. Zmniejsza ryzyko wystąpienia bezmózgowia, rozszczepu kręgosłupa, zajęczej wargi, wad serca. Sięganie po kwas foliowy w ciąży nie ma dużego wpływu na rozwój dziecka.Zanim zajdziesz w ciążę, koniecznie musisz wyleczyć zęby. Próchnica to źródło infekcji, które mogą przyczynić się do uszkodzenia płodu, a nawet poronienia. Odwiedź ginekologa. On zleci badania, które pozwolą w porę wykryć i zacząć leczyć schorzenia mogące mieć wpływ na rozwój płodu i przebieg ciąży.

Ciąża po 30 rż. - w stałym kontakcie z lekarzem

Każda kobieta spodziewająca się dziecka rutynowo raz w miesiącu powinna zgłaszać się na wizyty do ginekologa. Gdy lekarz wyznaczy częstsze kontrole, trzeba przestrzegać ich terminów. Warto wcześniej zastanowić się nad wyborem specjalisty. Bieganie od ginekologa do ginekologa podczas ciąży nie jest dobre. Lekarz powinien znać organizm kobiety, wtedy łatwiej śledzić zachodzące w nim zmiany i w porę wychwycić te niepokojące.Jeśli cierpisz na nadciśnienie, cukrzycę, żylaki, reumatyzm, astmę, alergię, chorujesz na nerki, tarczycę, masz poważną wadę wzroku - musisz poinformować o tym ginekologa. Niektóre z tych schorzeń mogą się w czasie ciąży nasilić lub mieć wpływ na przebieg ciąży. Szczególnie niebezpieczne są wahania poziomu cukru we krwi (mogą prowadzić do wad płodu lub jego obumarcia), nadciśnienie (grozi wadami płodu, odklejeniem się łożyska, co bezpośrednio zagraża życiu matki i dziecka) czy choroby dróg moczowych (efektem zakażenia może być poronienie). Przy wadzie wzroku powyżej 10 dioptrii poród może spowodować odwarstwienia siatkówki.Twój ginekolog powinien współpracować z lekarzem zajmującym się innymi twoimi dolegliwościami (kardiologiem, diabetologiem, urologiem, gastrologiem, okulistą). Ciąża wpływa bowiem na funkcjonowanie wszystkich narządów i stan zdrowia może się zmienić, wtedy leczący cię specjalista zweryfikuje kurację. Poza tym niektóre preparaty na okres ciąży trzeba zastąpić innymi. Nie należy jednak na własną rękę odstawiać ani zmieniać leków czy ich dawek.

Badania prenatalne

Kobietom po 35. roku proponuje się amniopunkcję (badanie refunduje NFZ). Ale można się na takie badanie nie zgodzić. Amniopunkcję robi się między 14. a 16. tygodniem ciąży. Polega na pobraniu metodą punkcji wód płodowych i dokonaniu analizy znajdujących się w nich złuszczonych komórek płodu. Na podstawie wyniku można stwierdzić, czy budowa chromosomów jest właściwa, czy może występują jakieś nieprawidłowości będące oznaką chorób genetycznych, np. zespołu Downa. Dzięki badaniu można też poznać płeć dziecka.

Objawy, których nie wolno lekceważyć

Większość dolegliwości (zgaga, mdłości, zaparcia) jest niegroźna. Niektóre jednak wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej, ponieważ mogą sygnalizować poważne problemy.

• Bóle w dole brzucha. By postawić diagnozę, potrzebne jest badania ginekologiczne, czasem też USG. Skurcze, którym towarzyszy tępy ból z podbrzusza i w okolicy odbytu, mogą być sygnałem ciąży pozamacicznej albo poronienia. Tępy ból, twardy brzuch i brak ruchów dziecka mogą sygnalizować odklejenie się łożyska, natomiast silny ból i narastające skurcze w okolicy macicy - rozejście się spojenia łonowego.
• Plamienia lub krwawienia z dróg rodnych. Nawet najmniejsze wymagają szybkiej konsultacji z lekarzem. Jeżeli krwawieniu towarzyszy silny ból, musisz natychmiast jechać do szpitala. Na podstawie USG i badania poziomu gonadotropiny kosmówkowej - HCG (hormon, który informuje o rozwoju ciąży) lekarz podejmie leczenie. Krwawienie zwykle świadczy o tym, że ciąża rozwija się nieprawidłowo lub że coś złego dzieje się w obrębie łożyska i macicy. Jeśli lekarz stwierdzi przedwczesne rozwieranie się szyjki (co grozi poronieniem), może założyć specjalny szew.
• Upławy. Jeśli towarzyszy im pieczenie albo świąd, czasem plamienie, świadczy to o infekcji dróg rodnych. Na podstawie posiewu lekarz dobierze preparaty, które skutecznie zwalczą zakażenie i nie zaszkodzą dziecku.Upławy, które pojawiają się w ostatnim trymestrze, mogą być sączącym się płynem owodniowym. Jeśli minął termin porodu, a wody mają zielonkawy kolor i nieprzyjemny zapach, trzeba podać antybiotyk i przyspieszyć poród, by uniknąć infekcji wewnątrz macicy.
• Obrzęki. Opuchnięta, ciepła i boląca noga może świadczyć o zapaleniu żył powierzchownych, które mija po zaaplikowaniu maści, albo o zakrzepicy, którą leczy się, podając podskórnie heparynę drobnocząsteczkową. Spuchnięte stopy, łydki, dłonie i twarz, zawroty głowy, ból w prawej górnej części brzucha bywają objawem nadciśnienia lub sygnałem rzucawki (stan zagrażający życiu matki i dziecka) - musisz jechać do szpitala.
• Upadek. Jeżeli przewróciłaś się na brzuch lub plecy, coś cię boli, krwawisz albo cokolwiek wzbudza twój niepokój, skontaktuj się z swoim ginekologiem. Jeśli nie odczuwasz żadnych dolegliwości, nie wszczynaj alarmu. Płyn owodniowy amortyzuje uderzenia. Zabezpieczeniem dla dziecka są również twoje kości miednicy.

Właściwa dieta i dużo ruchu

Kobieta nie powinna utyć przez całą ciążę więcej niż 10-14 kg. Kolejne kilogramy są skutkiem łakomstwa oraz nieprzemyślanej diety. Jeżeli przed zajściem w ciążę miałaś nadwagę, teraz musisz szczególnie uważać na to, co i ile jesz. Więcej niebezpieczeństw dla mamy i dziecka niesie bowiem nadwaga niż niedowaga. Nadwaga prowadzi do nadciśnienia tętniczego i cukrzycy ciążowej. Kobiety otyłe mają słabe mięśnie i kości, co utrudnia poród, oraz większą skłonność do infekcji. Gorzej goją się u nich rany po nacięciu krocza i cesarskim cięciu.W pierwszych trzech miesiącach ciąży potrzebujesz tyle kalorii, co zwykle (ok. 2000), w kolejnych - o 300 więcej. Jedzenie podwójnych porcji jest nieuzasadnione. Gdy jesteś głodna, sięgnij po jabłko albo marchewkę. Pij bardzo dużo wody (nawet 3-4 litry dziennie) - to poprawia przemianę materii, zapobiega zaparciom oraz obrzękom. W ciąży nerki trzeba lepiej filtrować. Płyny są potrzebne także po to, by rozrzedzić krew, która podczas ciąży jest gęstsza.Jeśli do tej pory nie ćwiczyłaś ani nie uprawiałaś żadnego sportu, zacznij się ruszać, ale nie porywaj się na zbyt intensywne ćwiczenia. Kobiety, które zawsze lubiły ruch, nie powinny z niego rezygnować. Ciąża to tylko odmienny stan fizjologiczny, a nie choroba i jeśli przebiega prawidłowo, możesz chodzić na basen, jeździć na rowerze, ćwiczyć jogę, aerobik, stretching. Wskazane są piesze wędrówki i długie spacery oraz gimnastyka przedporodowa. Systematyczne ćwiczenia wzmocnią mięśnie kręgosłupa, poprawią kondycję i lepiej przygotują do porodu. Poza tym ruch reguluje metabolizm i ułatwia spalanie zbędnych kalorii.

Cesarka czy poród siłami natury

Nie wiek decyduje o tym, czy poród będzie lekki czy ciężki, naturalny czy z interwencją chirurga. Wskazaniem do operacji są niektóre wady wzroku, choroby serca, zatrucie ciążowe, niewłaściwie ułożony płód, przodujące łożysko czy bardzo drobna budowa ciała. Cesarskie cięcie robi się też wtedy, gdy poród przebiega nieprawidłowo albo nastąpi nagłe zatrzymanie akcji porodowej. Nie wykonuje się go jednak z powodu lęku kobiety przed bólem - wtedy rozwiązaniem jest znieczulenie.

miesięcznik "Zdrowie"