Jak powstają plemniki i jak wygląda zapłodnienie

2014-05-22 12:00

Plemniki atakują całą gromadą, ale tylko jeden dociera do celu. Najsilniejszy. W mililitrze spermy jest ich od 120 do 260 mln. Bez plemników nie byłoby nowego życia. Skąd się biorą plemniki i jaka jest ich rola w zapłodnieniu?

Jak powstają plemniki i jak wygląda zapłodnienie
Autor: Thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Gdzie powstają plemniki?
  2. Jak długo żyją plemniki? [WIDEO]
  3. Rozwój plemników

Pierwszy zobaczył plemniki Antonie van Leeuwenhoek, holenderski kupiec zajmujący się sprzedażą sukna. Ten zamiłowany przyrodnik skonstruował mikroskop, który powiększał obraz 270 razy. Oglądał przez niego krople krwi, wodę i... ludzką spermę. Dostrzegł w niej pływające “ruchliwe paproszki”, jak je określił. Nie były pierwotniakami, a jednak się poruszały.

Działo się to pod koniec XVII wieku. Tajemniczymi paproszkami zainteresowali się uczeni. Zaintrygowała ich szczególnie główka plemnika. Dziś już wiemy, że mimo mikroskopijnych rozmiarów (2,5 na 4,6 mikrona) spełnia bardzo ważną misję: w akcie tworzenia nowego życia przekazuje potomstwu część kodu genetycznego ojca.

Gdzie powstają plemniki?

Zabrzmi to nieco paradoksalnie, ale proces powstawania plemników zawsze zaczyna się od sygnału wysyłanego przez wyspecjalizowany obszar mózgu, nazywany podwzgórzem. Stąd pada rozkaz do wytwarzania hormonów, które nie tylko rozpoczynają, ale także podtrzymują produkcję plemników.

Ale prawdziwą fabryką plemników są jądra. Nie bez powodu znajdują się one w worku mosznowym, na zewnątrz ciała. Dzięki temu panuje w nich nieco niższa temperatura. Normalna dla naszego organizmu (36,6 st. C) doprowadziłaby do ograniczenia, a nawet zatrzymania produkcji plemników.

Każde z jąder składa się z kilkuset mikroskopijnych kanalików, nazywanych nasiennymi. Wnętrze jądra przypomina talerz spaghetti, na którym nitki makaronu są bez ładu splątane. Ten pozorny bałagan jest jednak potrzebny plemnikom, aby przechodząc przez labirynt kanalików, miały czas prawidłowo się rozwinąć.

Jak długo żyją plemniki? [WIDEO]

Gadaj Zdrów: Mama dwójki dzieci z in vitro: "Nie afiszuję się z tym"

Rozwój plemników

Cały cykl powstawania oraz dojrzewania plemnika, czyli spermatogeneza, trwa około 72 dni. Rozpoczyna się w plemnikotwórczych komórkach. Zanim plemnik osiągnie dojrzałość, przechodzi kilka etapów rozwoju.Najpierw rozwija się główka, która energię i składniki odżywcze czerpie z tzw. komórek podporowych. Gdy jest należycie ukształtowana, w pełni rozwinięta, plemnik jest uwalniany do mikroskopijnych przewodów w najądrzach. Tu, wędrując z miejsca na miejsce, pozostanie około trzech tygodni. W tym czasie staje się w pełni dojrzały do wypełnienia swojej życiowej misji.

W ruch wprawia go witka zbudowana z bardzo elastycznych włókien, które mają wyjątkową zdolność kurczenia się. Dzięki temu plemnik będzie mógł sprawnie dążyć do celu, czyli jajeczka. Zdolność do zapłodnienia i ruchliwość wykazuje przez wiele dni, ale jeśli nie doczeka się wytrysku, traci witalność i w końcu zanika. Aby plemniki mogły prawidłowo się rozwinąć, w tym samym czasie organizm mężczyzny musi produkować odpowiednią ilość hormonów: FHS, LH i testosteronu. Jeżeli któregoś z nich brakuje, wytworzy się mniej plemników lub nie będą one dostatecznie ruchliwe.

Ważne

Gruczoły płciowe chłopców nie produkują plemników. Taki stan trwa do okresu dojrzewania (w naszej strefie klimatycznej ok. 14. roku życia). Rozpoczyna się wtedy wytwarzanie męskich hormonów, które pobudzają gruczoły płciowe. Młody mężczyzna wchodzi w okres reprodukcyjny w wieku 17-19 lat, a jego jądra są zdolne do produkcji plemników. Praca męskich gruczołów płciowych nigdy nie ustaje. Organizm starszego pana (nawet w wieku 90 lat) może również wytwarzać plemniki.

miesięcznik "Zdrowie"